Τα Γιόγκα Σούτρας του Πατάντζαλι είναι ένα αρχαίο κείμενο με 196 σούτρες (συμπυκνωμένες έννοιες), χρονολογείται περίπου στο 400π.Χ. και δίνει τις πρακτικές του φιλοσοφικού συστήματος της Γιόγκα, είναι ουσιαστικά η βάση της πρακτικής αυτής. Πάρα πολύς κόσμος έχει ασχοληθεί, σχολιάσει, μεταφράσει αυτό το σπουδαίο κείμενο και συνεχίζει να είναι στο προσκήνιο μέχρι και σήμερα μετά από τόσα χρόνια. Εκεί ο Πατάντζαλι μας δίνει τις οδηγίες για την απελευθέρωση (Samhadi), που είναι και ο τελικός σκοπός της Γιόγκα και καλό θα ήταν όλοι οι ασκούμενοι να γνωρίζουν που οδηγεί η πρακτική αυτή.
Τι είναι όμως η Γιόγκα τελικά; Είναι φιλοσοφία, ψυχολογία, θρησκεία; H Γιόγκα είναι ένας αρχαίος χάρτης για μία εσωτερική, προσωπική αναζήτηση στην κατάσταση του νου, για το τι είναι πραγματικά αληθινό και ποιος είναι ο σκοπός της ανθρώπινης ύπαρξης. Είναι μία βουτιά στην παλιά καλή ερώτηση “ποιο είναι το νόημα της ζωής;” Τα Γιόγκα Σούτρας είναι ένα βιβλίο ζωής που βρίσκει εφαρμογή στην μοντέρνα εποχή, και η ανάγνωση και κατανόηση του για τους επίδοξους γιόγκις, και όχι μόνο κατά την ταπεινή μου γνώμη είναι απαραίτητη. Αγαπώ την φιλοσοφία, κάπου διάβασα ότι είναι η θεραπεία για τους λογικούς και θα συμφωνήσω απόλυτα.
Η Γιόγκα θα συμβεί αν η φιλοσοφία μπει έμπρακτα στη ζωή σου πάνω και έξω από το ματ, το να στέκεσαι στα χέρια σου δεν αρκεί.
Το βιβλίο ξεκινάει με τη φράση: “Atha Yoga Anuśāsanam” – “अथ योगानुशासनम्”
Atha – τώρα
Υοga – ένωση, από τη ρίζα της λέξης yuj που σημαίνει ενώνω ή ενσωματώνω
Anu – στα πλαίσια ή ακολουθώ μία παράδοσή
Shasanam – οδηγία, πρακτική, διδασκαλία, επεξήγηση
“Τώρα η διδασκαλία της Γιόγκα ξεκινάει.” Αυτή η σούτρα όσο απλή και να φαίνεται έχει μέσα της τρομερή δύναμη, εμπεριέχει μέσα σε μία μόνο φράση όλη την διδασκαλία. Οι δυστυχίες του ανθρώπου προκύπτουν από την αναπόληση γεγονότων που έγιναν στο παρελθόν, ή από φόβο, προσμονή και ανησυχία για αυτά που θα έρθουν στο μέλλον. Πάρε λίγο χρόνο να το σκεφτείς και να συνειδητοποιήσεις πόση αλήθεια κρύβει αυτό, πόσες είναι οι φορές που μας συμβαίνει κάτι τραγικό ή κάτι που μας προκαλεί θλίψη αυτήν ακριβώς την στιγμή.
Αν μπορούσαμε απλά να είμαστε στο τώρα ίσως να μην χρειαζόμασταν τίποτα άλλο.
Ο Πατάντζαλι εδώ μας προσκαλεί να ακούσουμε πραγματικά, ειλικρινά με το μυαλό και την καρδιά μας αφοσιωμένα, γιατί αν ο νους τρέχει σε διάφορες σκέψεις και δεν είμαστε απόλυτα αφοσιωμένοι σε αυτό που κάνουμε τώρα δεν είναι εφικτό να πάρουμε αυτό που μας προσφέρει, σίγουρα όχι στο 100%. Ότι έχεις ζήσει μέχρι τώρα ήταν απλά μία προετοιμασία για να φτάσεις εδώ έτοιμος και ανοιχτός. Δώσε την κατάλληλη προσοχή λοιπόν! Αυτό άραγε δεν ισχύει και σε όλες τις πτυχές της ζωής μας;
Πολύ συχνά είμαστε τόσο αφοσιωμένοι στο στόχο που χάνουμε το ταξίδι, όπως επίσης και τη σημαντικότητα της διαδικασίας, της λεπτομέρειας και τελικά αποτυγχάνουμε ακριβώς γιατί κάτι κάναμε λάθος, στην βιασύνη μας να φτάσουμε κάτι μας ξέφυγε. Γιατί το μυαλό μας δεν βρισκόταν στο τώρα και στην αξιοποίηση της στιγμής, αλλά στο αποτέλεσμα. Όταν το τελικό αποτέλεσμα γίνεται εμμονή αντί να ερχόμαστε πιο κοντά, πέφτουμε σε μία παγίδα προσκόλλησης που μας απομακρύνει από το επιθυμητό, στην πρακτική μας συνήθως είναι τραυματισμός.
Ή στις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους, με τον σύντροφό μας, τα παιδιά μας, τους φίλους μας. Πόσο ποιοτικό χρόνο τους δίνουμε, με την ύπαρξη μας, το μυαλό μας και την καρδιά μας να βρίσκονται ολοκληρωτικά εκεί; Μήπως λοιπόν το πρόβλημα τελικά ξεκινάει από εμάς; Έχεις παρατηρήσει ποτέ ένα μωρό; Ξεσπάνε σε κλάματα γιατί στεναχωρήθηκαν και μετά από 5 λεπτά ξεκαρδίζονται στα γέλια σαν να μην έχει συμβεί τίποτα. Τα παιδιά βρίσκονται στο τώρα, εκεί δηλαδή που μας προσκαλεί ο Πατάντζαλι να πάμε.
Στην πρακτική μας εργαζόμαστε μεθοδικά να μπορούμε να συγκεντρωθούμε στο τώρα. Με την βοήθεια της αναπνοής, την παρατήρηση της, με το μυαλό μας αφοσιωμένο σε κάθε εισπνοή και σε κάθε εκπνοή ακούγοντας το ήχο της ujay (victorious breath) που μας βοηθάει λίγο περισσότερο στην συγκέντρωσή οι σκέψεις ησυχάζουν και το μυαλό μας αδειάζει. Αυτός είναι και ένας από τους λόγους που όταν η πρακτική τελειώσει νιώθουμε μία ευφορία και γαλήνη. Όσο η πρακτική σου βαθαίνει τόσο μπορείς πιο εύκολα να έρχεσαι στη στιγμή. Να αποσυνδέεσαι. Η συγκέντρωση λοιπόν είναι στην αναπνοή και όχι στην στάση, αν είναι στο αποτέλεσμα θα δεις ότι η στάση δεν βγαίνει, αν το μυαλό σου χαλαρώσει με ένα μαγικό τρόπο έρχεται και η στάση. Αυτό είναι ένα από τα πολύ χρήσιμα εργαλεία-δώρα που σου δίνει η πρακτική σου και μπορείς να το χρησιμοποιείς και έξω από το ματ.
Όταν βιώνεις μία δύσκολή περίοδο στη ζωή σου η έννοια του τώρα είναι μία πολύ σημαντική βοήθεια. Προσπάθησε για λίγα λεπτά με τα χέρια σου στην θέση της καρδιάς και με την επίγνωση στην αναπνοή να κλείσεις τα μάτια σου και να έρθεις στην στιγμή. Μπορείς επίσης να επαναλαμβάνεις την σούτρα-φράση από μέσα σου σαν μάντρα. Θα παρατηρήσεις ότι ίσως δεν νιώθεις τόσο άσχημα πια.
Σου έχει τύχει ποτέ να κοιτάζεις ένα φυσικό τοπίο εκπληκτικής ομορφιάς που σου κόβει την ανάσα, τόσο που δεν μπορείς να σκεφτείς τίποτε άλλο… Είναι αυτή ακριβώς η αίσθηση.. Φαντάσου να μπορείς να μπαίνεις σε αυτή την κατάσταση όποτε το επιθυμείς; Άλλωστε το μόνο που έχουμε είναι το τώρα. Αύριο δεν ξέρεις τι έρχεται, και το χθες δεν αλλάζει.. Τώρα είναι η στιγμή να ξεκινήσεις!
Καλή πρακτική.
Namaste
