Ο τρόπος που βλέπω την πρακτική της γιόγκα στη διάρκεια του ταξιδιού μου αλλάζει και εξελίσσεται, όπως ακριβώς και η ματιά μου για τη ζωή. Όσο τα χρόνια περνούν, οι εμπειρίες σε βοηθούν, να μαθαίνεις, να εξελίσσεσαι, να ωριμάζεις, να ανθίζεις. Πάντα πίστευα ότι αυτό το ταξίδι δεν τελειώνει και ότι είναι ανθρώπινο καθήκον να δοκιμάζεις διαφορετικά πράγματα, να προκαλείς τον εαυτό σου στα δύσκολα και να μένεις ανοιχτός στις εμπειρίες και στις δυνατότητες των καταστάσεων. Από κάθε τι που σου συμβαίνει έχεις κάτι να πάρεις. Νομίζω πως οι άνθρωποι που ανθίζουν έχουν αυτό το χαρακτηριστικό, την δίψα για μάθηση, πρόκληση και εξέλιξη και ένα ανοιχτό μαλακό νου.
Πρόσφατα έπεσα σε ένα κείμενο που εξηγούσε τι είναι η γιόγκα, η οποία κατά την αρθρογράφο είναι ένα mainstream είδος γυμναστικής. Δέχομαι ότι από τη στιγμή που το σύστημα έκανε την εμφάνιση του στη Δύση, και έγινε μόδα έπρεπε να προσαρμοστεί στις ανάγκες της αγοράς και με βάση το σωματικό σκέλος αυτής της πρακτικής διαμορφώθηκαν εναλλακτικές μορφές άσκησης. Μάλιστα, για τους ανθρώπους που ασχολούνται με το fitness ειδικά το σύστημα της ashtanga yoga είναι προκλητικό και πηγή έμπνευσης, και αυτό είναι κάτι πολύ όμορφο καθώς η γιόγκα όντως είναι ένας εξαιρετικός τρόπος άσκησης, αλλά από μόνη της δεν είναι αυτό, υπάρχουν τόσοι άλλοι σημαντικοί λόγοι να κάνεις γιόγκα…
Tο σημαντικότερο για μένα είναι η yoga στην ουσία της και πως μεταδίδεται, authorized ή όχι μου είναι εντελώς αδιάφορο. Το αν δεν βάζω το πόδι πίσω από το κεφάλι και πρέπει να σταματήσω εκεί ή αν θα κάνω όσες στάσεις θέλω με παραλλαγές δεν είναι σημαντικό, όσο σημαντικό είναι να διατηρείται η ιερότητα του χώρου, η πίστη στις σειρές και στο σύστημα, η συγκέντρωση και η αναπνοή. Σημαντικότερος παράγοντας όλων η γεύση που αφήνει στο σώμα μου και στην ψυχή μου η εκάστοτε εμπειρία μου όταν έρχεται στο τέλος της.
Θυμάμαι τον εαυτό μου στα πρώτα χρόνια της πρακτικής μου να με βασανίζω πάνω στο ματ. Η πρακτική μου ήταν ατελείωτη και κατέληγα κουρασμένη και χωρίς ενέργεια για τίποτε άλλο.Θυμάμαι να τα βάζω με τα ισχία μου και τα πόδια μου γιατί δεν ήθελαν να μπουν πίσω από το κεφάλι μου, να πονάνε τα γόνατα μου, να τραυματίζομαι συχνά και η πρακτική μου να πιστεύω ότι προχωράει… όντως έκανα πολλές στάσεις τότε. Δύο σειρές καθημερινά, δυόμιση ώρες πάνω στο ματ χωρίς καμία δικαιολογία! Έτσι έπρεπε να γίνει! Λέει ποιος; Έλεγα εγώ τον εαυτό μου.. Τιμωρώντας με ουσιαστικά πάνω στο ματ για άλλους λόγους όπως κατάλαβα αργότερα ή ψάχνοντας την αξία μου μέσα από τις θέσεις. Αν της έκανα όλα ήταν καλά, αν όχι τότε δεν ήμουν. Το ίδιο έκανα και στη ζωή μου, κατέληξα άδεια ενεργειακά, και έρμαιο των καταστάσεων με αυτή την προσέγγιση, έκανα ότι μου έλεγαν, η φροντίδα και η αγάπη του εαυτού μου ήταν κάτι που δεν ήταν στις προτεραιότητες μου και όλα αυτά έγραφαν πάνω στο σώμα μου και στην πρακτική μου. Ήταν μία σκοτεινή περίοδος αλλά και τόσο μεταμορφωτική στη συνέχεια. Χωρίς λάσπη δεν υπάρχει λωτός.
Κάποια στιγμή ήρθε η αμφισβήτηση για το σύστημα όπως ήταν λογικό και μία θέληση να σταματήσω να ασχολούμαι με την ashtanga yoga, και την γιόγκα γενικότερα, πόσο θα άντεχα ακόμα; Για καλή μου τύχη βρέθηκε μία υπέροχη δασκάλα hatha yoga στον δρόμο μου και μου είπε μία φράση η οποία άλλαξε την οπτική μου (η πρακτική μου άλλαξε σιγά σιγά). ¨Μαριάννα μου, η γιόγκα είσαι εσύ, μόνο εσύ γνωρίζεις τι πρέπει να κάνεις στην πρακτική σου.¨
H ashtanga yoga είναι ένα εξαιρετικό σύστημα, υπέροχα δομημένο και σχεδιασμένο να δυναμώνει και να θεραπεύει τον ασκούμενο, αν η πρακτική γίνεται όχι δογματικά και με την προσέγγιση να εξυπηρετεί τον ασκούμενο και όχι ο ασκούμενος την σειρά. Η αίθουσα του mysore είναι ο ιδανικός χώρος να προσαρμόσεις την πρακτική σου ανάλογα με τις ανάγκες σου οι οποίες αλλάζουν ανάλογα με την περίοδο που βρίσκεσαι στη ζωή σου. Οι σειρές είναι δομημένες με τέτοιο τρόπο που θα συναντήσεις σημεία που θα σου είναι εύκολα, ευχάριστα και θα δίνουν ένα boost στην αυτοπεποίθηση σου, και σημεία που θα δυσκολεύεσαι και θα συμβαίνει ακριβώς το αντίθετο. Στόχος είναι να μην παραιτείσαι από την πρακτική και την προσπάθεια και να αγαπάς το σώμα σου και τον εαυτό σου ότι και να συμβαίνει πάνω στο ματ. Το να ακούς και να προσαρμόζεις την πρακτική σου είναι γιόγκα. Ashtanga Yoga όσο αναφορά το τρίτο σκαλοπάτι, δηλαδή την asana(το σωματικό σκέλος) είναι ο συνδυασμός των συγκεκριμένων κινήσεων με την αναπνοή, την διατήρηση των ενεργειακών κλειδωμάτων(bandhas), και την συγκέντρωση του βλέμματος(drishti), αυτό ονομάζεται και tristana.
Με την ματιά της δασκάλας έχω δει σώματα με σοβαρά μυοσκελετικά προβλήματα να θεραπεύονται, να σταματάνε τα φάρμακα, της φυσιοθεραπείες και να στέκονται ξανά όρθιοι στα πόδια τους περήφανοι για το σώμα τους! Ανθρώπους να βιώνουν πολύ θετικές αλλαγές στην ψυχολογία τους και στον τρόπο ζωής τους. Έχουν έρθει επίσης μαθητές στις αίθουσες μου τρομοκρατημένοι, τοποθετώντας το στρωματάκι τους στο πίσω μέρος της αίθουσας για να μην τους βλέπω, με την ελπίδα ότι μπορεί δοκιμάζοντας άλλη μία φορά να δώσουν άλλη μία ευκαιρία στο σύστημα.Έχω δει επίσης πολλούς μαθητές με την εικόνα που είχε και η δική μου πρακτική κάποτε, δηλαδή πάρα πολύ ένταση, διακοπτόμενη αναπνοή και ένα σώμα τραυματισμένο και ταλαιπωρημένο.
Παρακάτω παραθέτω μερικές ερωτήσεις για σκέψη.
Είναι αλήθεια ότι η ashtanga yoga είναι μία δύσκολη και απαιτητική πρακτική, γιατί πρέπει να την κάνουμε πιο δύσκολη; Γιατί παλιότερα ο Patthabi Jois δεν σταματούσε τους μαθητές, ενώ μετά τους σταματούσε; Ποιος ακριβώς είναι αυτός ο μαγικός ενεργειακός λόγος που αν δεν δέσεις/τελειοποιήσεις κάποια στάση δεν μπορείς να πας στην επόμενη; Πως ορίζεται το δέσιμο ή η τέλεια στάση; Ποιος είναι ικανός να το κρίνει αυτό; Υπάρχουν σώματα που είναι δομημένα με τέτοιο τρόπο που δεν θα μπουν πότε σε κάποιες ακραίες στάσεις, και αυτό το λέει η ανατομία, δεν έχουν αυτοί δικαίωμα να θεραπευτούν; Η δεύτερη σειρά και όλα αυτά τα υπέροχα backbends που μας βοηθούν να στεκόμαστε όρθιοι είναι για τους λίγους; Τους τυχερούς της φύσης; Δηλαδή είναι η ashtanga yoga ένα σύστημα για την ελίτ; Η τόση προσήλωση στο σωματικό σκέλος και στην τελειότητα των asana δεν δημιουργεί μία υλιστική προσέγγιση; Στόχος της πρακτικής δεν είναι να ξεπεράσουμε αυτά τα μοτίβα; Και pranayama, διαλογισμό; Κάποιοι δεν έχουν δικαίωμα ούτε σε αυτό; Αν το σύστημα ονομάζεται ashtanga(οχτώ κλαδιά, από το οχταπλό μονοπάτι του Patanjali) που είναι τα υπόλοιπα εφτά;
Και τελικά ποιος είναι ο ρόλος του δασκάλου; Να σε σταματήσει για να δουλέψεις σε ότι δεν κάνεις καλά; Ή μήπως να σε βοηθήσει να προσαρμόσεις τα σχήματα στο σώμα σου με ασφάλεια; Να σε καθοδηγήσει σε ένα μονοπάτι με προορισμό το σεβασμό και την αγάπη για το σώμα σου; Σαν δάσκαλοι σκοπός μας δεν είναι να προκαλέσουμε τους ανθρώπους να γίνουν πιο συνειδητοί, πιο σκεπτόμενοι; Να πάρουν την ευθύνη του εαυτού τους και να βοηθήσουν τον εαυτό τους και τους άλλους γύρω τους στη συνέχεια; Όταν τους λέμε διαρκώς τι να κάνουν και πως δεν τους ωθούμε στην αντίθετη κατεύθυνση δημιουργώντας ότι ακριβώς έχει καταστρέψει την κοινωνία και τον πλανήτη μας; Δηλαδή ανθρώπους που πιστεύουν και κάνουν ότι ακριβώς τους λένε οι ηγέτες χωρίς να το επεξεργαστούν, χωρίς να αναρωτηθούν γιατί το κάνω αυτό;
Πρόσφατα έγραψα ένα κείμενο για την satya, την φιλαλήθεια, και αναρωτιέμαι ειλικρινά, που είναι η αλήθεια και η πίστη στο σύστημα, όταν χρειάζεται να κάνεις άλλες ασκήσεις και πρακτικές για να μπορέσεις να κάνεις ashtanga yoga. Όταν προσθέτεις μέσα και έξω από τη σειρά τόσα άλλα πράγματα για να κρατάς το ενδιαφέρον του ασκούμενου… Δεν είναι αυτό μία έλλειψη πίστης και μία όχι και τόσο αληθής προσέγγιση σε αυτό το υπέροχο σύστημα;
Θα σε αφήσω με αυτό είτε είσαι δάσκαλος, είτε ασκούμενος στην ashtanga yoga να θυμάσαι ότι ο μόνος αληθινός δάσκαλος βρίσκεται μέσα σου, ο πραγματικός δάσκαλος ονομάζεται ashtanga yoga και θα σου πει αν του το επιτρέψεις τι θα ήταν καλό να κάνεις στην συνέχεια, όλοι οι υπόλοιποι γύρω σου είναι καθοδηγητές/βοηθοί… Το μόνο που χρειάζεται να κάνεις είναι να είσαι εκεί για το καθημερινό ραντεβού με την πρακτική σου, αυτά τα 30, 60, 90 λεπτά που αφιερώνεις σε σένα την ημέρα.
Αυτή είναι η δική μου αλήθεια, και ο τρόπος που βλέπω τα πράγματα..
Την επόμενη φορά που θα ξεδιπλώσεις το ματ σου, βρες και εσύ την δική σου αλήθεια!
Namaste
