Yogas chitta vritti nirodha – Γιόγκα είναι ο έλεγχος των νοητικών διακυμάνσεων.
Yoga – Ένωση, ισορροπία, αρμονική κατάσταση του νου, γεφύρωση των διαφορετικών πλευρών της ζωής, ένωση της ατομικής συνειδητότητας με την ανώτερη συμπαντική συνειδητότητα, η ένωση των δύο: αναζητητής & Θεός, αυτός που αγαπά & αγαπημένος, Shiva & Shakti, ida & pingala, ήλιος & σελήνη, ενεργητικό & παθητικό
Chitta – Νους, η αποθήκη των σκέψεων και των συναισθημάτων, το εσωτερικό όργανο για την σκέψη, την αίσθηση, την αντίληψη και την νόηση, το όργανο που χρησιμοποιεί η συνείδηση για να εξερευνήσει την εκδήλωση της, ο αρχηγός των αισθήσεων, η θέση του πνεύματος
Vritti – Σκέψεις, τροποποιήσεις, αυτό που περιστρέφεται σαν ρόδα, κίνηση
Ni-rodha
Ni – Ολοκληρωτικά, από κάθε άποψη, από κάθε κατεύθυνση
Rodha – Περιορίζω, πειθαρχώ, χαλιναγωγώ, δεν επιτρέπω άσκοπη περιπλάνηση
Δυτικός τρόπος σκέψης και γιόγκα, μπορούμε να τα συνδυάσουμε άραγε αυτά; ΝΑΙ! Είναι όμως απόλυτα απαραίτητο να διαβάζουμε και να ασκούμε την Γιόγκα μέσα από το δρόμο που δείχνουν τα ιερά κείμενα (shastras). Ένας δάσκαλός που έχει επηρεάσει κατά πολύ την πρακτική μου τον τελευταίο χρόνο, ο Gregor Maehle αναφέρει σε ένα από τα βιβλία του την σημαντικότητα των ιερών κειμένων, ειδικά για την πλευρά των δασκάλων αλλά και όλων των ασκουμένων, έχουμε την υποχρέωση να διδάσκουμε και να διδασκόμαστε (γιατί είμαστε υπεύθυνοι και για αυτή την επιλογή) μελετώντας τα ιερά κείμενα.
Ένας από τους σημαντικότερους λόγους είναι το εγώ, δεν το είπα εγώ άρα θα με ακούσεις, και θα με βάλεις σε κάποιο θρόνο, και θα θρέψεις το εγώ μου. Εσύ και εγώ δεν θα ήμασταν σήμερα εδώ αν δεν βαδίζαμε το μονοπάτι πάνω στις πλάτες των ιερών γιγάντων που υπήρξαν πριν από εμάς και ήταν πιθανόν πολύ καλύτεροι γιόγκις.
Ο Παταντζαλι λοιπόν στη δεύτερη κιόλας φράση από τα Yoga Sutras μας δίνει ξεκάθαρα τον ορισμό της Γιογκα. Δεν υπάρχει χώρος για κάποια παρεξήγηση, είναι ξεκάθαρος, η Γιόγκα είναι η δυνατότητα να ελέγχεις το νου σου, άρα όλα τα υπόλοιπα είναι τεχνικές (asana, kriyas, mudras, pranayama, διαλογισμός, chanting κλπ) για να φτάσεις σε αυτή την κατάσταση.
Στην εποχή μας η γιόγκα είναι πολύ στοχευμένη στο σωματικό σκέλος (asana) και φυσικά αυτό είναι απαραίτητο και σημαντικό σκέλος, δεν μπορείς να πας παρακάτω χωρίς asana. Επίσης πολλοί έρχονται στη γιόγκα για να ηρεμήσουν και να διαχειριστούν το στρες, δεκτό και αυτό, αλλά όλα αυτά το ωραίο σώμα, η ψυχική υγεία κλπ είναι παράπλευρα οφέλη τα οποία θα έρθουν μεν, δεν είναι όμως το τελικό αποτέλεσμα. Τα παράπλευρα οφέλη έρχονται μέσα από την πρακτική μας για να μειωθούν οι αντιπερισπασμοί και να ανοίξει το μονοπάτι προς την απελευθέρωση (Samadhi). Το σώμα γίνεται ένα τέλειο όχημα που δεν μας αποσπά την προσοχή με ασθένειες, πόνους ή δυσφορίες και έτσι το αποτέλεσμα είναι να σταματήσουμε την ταυτοποίηση με το σώμα, γιατί αν το σώμα μας απαιτεί προσοχή δεν μπορούμε να πάμε παρακάτω. Φαντάσου λοιπόν να μας ζητάει περισσότερη προσοχή με το θέλει να γίνεται πιο όμορφο, πιο θελκτικό, πιο κακομαθημένο…..
Τα ζώα στη φύση είναι υγιή, αρά και εσύ μπορεί να φτάσεις στο τέλος της ζωής σου ένα υγιές ζώο λέει ο Gregor, αλλά κάπου εκεί στο τέλος θα χρειαστείς κάτι παραπάνω από αυτό. Ακολουθώντας τις γιόγκικες τεχνικές (asana, pranayama, meditation) όπως δίνονται στα ιερά κείμενα μπορείς να κερδίσεις κάτι αιώνιο που ούτε ο θάνατος μπορείς να στο πάρει.
«Αυτό που δεν κόβεται από λεπίδες, δεν τρυπιέται από αγκάθια, δεν καίγεται από τη φωτιά ή δεν πνίγεται από τα κύματα μπορείς να βιώσεις.» Bhagavad Ghita 11.23
Από τα 5 περιβλήματα (Pancha Koshas), τα οποία παρομοιάζονται συχνά σαν ένα κρεμμύδι που το ξεφλουδίζεις για να φτάσεις στο κέντρο εκεί δηλαδή που κρύβεται ο Ανώτερος Εαυτός, τα πρώτα 3 είναι αυτά που μας απασχολούν γιατί εκεί υπάρχουν μπλοκαρίσματα τα οποία πρέπει να θεραπευθούν:
Annamaya kosha: Σώμα, εργαζόμαστε με την asana
Pranamaya kosha : Ζωτική ενέργεια (prana), αναπνοή, εργαζόμαστε με τις τεχνικές αναπνοής (pranayama)
Μanomaya kosha: Νους, μυαλό, εργαζόμαστε με τον διαλογισμό
Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι μη εξασκώντας όλες τις πρακτικές δεν είναι δυνατόν να θεραπευθούμε, κάτι λείπει….Αν κάνουμε πρακτική μόνο στην asana θεραπεύουμε το σώμα, για να θεραπεύσουμε το μυαλό χρειαζόμαστε διαλογισμό και για να συνδεθούν αυτά τα δύο αναπνοή, δηλαδή pranayama. Και πρέπει σε αυτή τη διαδικασία να μπούμε διαδοχικά, γι αυτό το λόγο ξεκινάμε με την σωματική πρακτική. Όταν το σώμα μας φτάσει σε ένα επίπεδο περνάμε στο επόμενο σκέλος και μετά στο επόμενο. Μην αργείς όμως να μπεις, συμβουλέψου ένα δάσκαλο που μπορεί να σε καθοδηγήσει να ξεκινήσεις βασικές πρακτικές σε όλα τα σκέλη, μόνο έτσι θα νιώσεις την πραγματική θεραπεία, την πραγματική Γιόγκα!
Φτάνοντας λοιπόν στο νου, ο νους μας είναι ένα εργαλείο, λειτουργεί φαντάσου σαν ένας ηλεκτρονικός υπολογιστής. Αγοράζεις λοιπόν το καινούριο σου laptop και δεν έχει τίποτα μέσα, όσο περνάει ο καιρός αυτό αποθηκεύει διάφορα και αποκτά έναν χαρακτήρα. Με τον ίδιο τρόπο και το μυαλό σου, όταν γεννιέσαι είναι καθαρό, όσο μεγαλώνεις αποθηκεύει εικόνες, συναισθήματα, συμπεριφορές και λειτουργεί με αυτά τα δεδομένα που του έχεις δώσει.
Στόχος μας είναι να κατανοήσουμε τον τρόπο που λειτουργεί ο προσωπικός μας επεξεργαστής, ποια δεδομένα φέρνει στην επιφάνεια και υπό ποιες συνθήκες. Μου αρέσει να τα ονομάζω μοτίβα συμπεριφοράς. Κατανοώντας τα μπορείς να τα ησυχάσεις, να αποκτήσεις εσύ τον έλεγχο του μυαλού σου, φαντάσου να σε έλεγχε το laptop σου; ‘Ενα πολύ ωραίο quote του Osho είναι ότι «Το μυαλό είναι ένας επικίνδυνος αφέντης ή ένας υπέροχος υπηρέτης. Η επιλογή είναι δική σου.»
Συνήθως δεν έχουμε καμία συνείδηση για το τι συμβαίνει στο μυαλό μας. Κάνε μία απλή άσκηση, κάθισε στο έδαφος σε μία άνετη στάση με τα μάτια σου κλειστά και παρατήρησε τις σκέψεις σου. Πως πηδούν από τη μία στην άλλη χωρίς καμία συνοχή, στη γιόγκα αυτό λέγεται και monkey mind (το μυαλό του πιθήκου), όπως ακριβώς τα πιθηκάκια πηδάνε από δέντρο σε δέντρο, έτσι και το μυαλό πηδάει από σκέψη σε σκέψη.
Γιόγκα λοιπόν είναι να σταματήσουμε αυτές τις διακυμάνσεις(vrittis) του νου, να μπούμε σε μία κατάσταση ησυχίας, σε μία σχέση ειρήνης με τον εαυτό μας και τα υπόλοιπα πλάσματα. Ποιος δεν θα το ήθελε αυτό… Οι τεχνικές είναι μπροστά σου, μπορείς και εσύ, όλοι μπορούν, είναι δικαίωμα σου αλλά και επιλογή σου!
Στη μοντέρνα γιόγκα υπάρχουν κίνδυνοι να ξεχάσεις τι πραγματικά θέλεις από αυτό το σύστημα, ποιος είναι ο στόχος σου, αναρωτήσου αν αυτά που διδάσκεσαι οδηγούν στο σωστό δρόμο, αμφισβήτησε δασκάλους και γκουρου αν νιώθεις ότι κάτι δεν πάει καλά. Έχεις στιγμές ησυχίας από την πρακτική σου; Έχεις αισθανθεί αυτό που λέει ο Παταντζαλι ότι είναι η Γιόγκα; Η απάντηση βρίσκεται μέσα σου.
Να είσαι συνειδητός!
Namaste
