Οι μύθοι είναι πέρα από την λογική μας και μιλούν με έναν μοναδικό τρόπο στην καρδιά μας χρησιμοποιώντας σύμβολα και αρχέτυπα που είναι ίδια σε κάθε παράδοση και πολιτισμό. Μας προσκαλούν να βρούμε την σύνδεση ανάμεσα στα αρχαία έπη και στην καθημερινότητα της ζωής μας και ρίχνουν φως στα ερωτήματα και τα διλλήματα της ανθρωπότητας.
Η αιώνια μάχη ανάμεσα στο καλό και το κακό δεν είναι απλά ένα παραμύθι που συνέβη «μια φορά κι έναν καιρό» αλλά μία αλήθεια που συμβαίνει καθημερινά γύρω μας και κυρίως μέσα μας.
Η Μεγάλη Νύχτα
Η πιο σκοτεινή νύχτα κάθε μήνα θεωρείται η δέκατη τέταρτη νύχτα του σεληνιακού μήνα, ακριβώς πριν την νέα σελήνη. Στην Ινδία η μέρα πριν την νέα σελήνη είναι γνωστή ως Shivratri και είναι αφιερωμένη στο θεό Σίβα.
Από τα 12 Shivratris που αντιστοιχούν σε ένα ημερολογιακό έτος, αυτό που έχει την μεγαλύτερη πνευματική σημασία πέφτει το μήνα Φεβρουάριο/Μάρτιο και ονομάζεται Mahashivratri. Πιστεύεται ότι η φυσική ροή ενέργειας αυτή τη νύχτα είναι τόσο μεγάλη που ωθεί τον πνευματικό αναζητητή σε μια βαθιά πνευματική εμπειρία. Γι αυτό το λόγο στην Ινδία στήνεται μια μεγάλη γιορτή με παραδοσιακή μουσική, τραγούδια, ψαλμούς και διαλογισμό που κρατάει όλη τη νύχτα και οι πνευματικοί αναζητητές αγρυπνούν καθισμένοι με την σπονδυλική τους στήλη ίσια,
ώστε να επωφεληθούν από την ροή της κοσμικής ενέργειας.
Φέτος το Mahashivratri γιορτάζεται στις 4 Μαρτίου.
Ο Μύθος
Υπάρχουν πολλοί μύθοι γύρω από το Mahashivrarti αλλά ο επικρατέστερος (κι αγαπημένος μου) ονομάζεται Samudra Manthan που σημαίνει η «ανάδευση του ωκεανού».
Μια φορά κι ένα καιρό, χιλιάδες αιώνες πριν η ιστορία μας αρχίζει… Αλλά για καθίστε… μήπως συμβαίνει κι αυτή τη στιγμή;;;
Η τιμή της ασέβειας
Μια μέρα λοιπόν ο μεγάλος σοφός, Ντουρβάσα Μούνι ο οποίος διαλογιζόταν για αιώνες μέσα στο δάσος και είχε φοβερές δυνάμεις πρόσφερε μια γιρλάντα από ευωδιαστά λουλούδια στον θεό Ίντρα, ο οποίος περνούσε εκείνη την ώρα πάνω στον ελέφαντα του. Ο Ίντρα δεν φάνηκε να τιμά την προσφορά του σοφού και κρέμασε την γιρλάντα κάπως περιφρονητικά στην προβοσκίδα του ελέφαντα. Το ζώο τινάχτηκε ερεθισμένο από το μεθυστικό άρωμα των λουλουδιών, η γιρλάντα έπεσε στο έδαφος και καθώς ο ελέφαντας χοροπηδούσε την ποδοπάτησε… Ακολούθησαν κάποιες στιγμές σιγής σαν εκείνη που επικρατεί ακριβώς πριν ξεσπάσει μια μεγάλη θύελλα…
Βλέποντας την περιφρόνηση και την ασέβεια του Ίντρα, ο σεβαστός σοφός έγινε έξαλλος. Καταράστηκε τον θεό Ίντρα λέγοντας ότι αυτός και οι άλλοι θεοί θα χάσουν όλες τις δυνάμεις τους. Σε εύθετο χρόνο, ο Ίντρα και οι άλλοι θεοί άρχισαν να χάνουν όλες τις μάχες εναντίον των δαιμόνων (asuras) και οι δαίμονες με επικεφαλής τον αρχηγό τους Μπάλι ανέλαβαν τον έλεγχο του σύμπαντος. Πολύ σύντομα οι άνθρωποι έγιναν εγωκεντρικοί, ξέχασαν τις αξίες, τα ήθη και τα έθιμα, έγιναν άπληστοι και ξέχασαν να υμνούν τους θεούς. Το χάος, η παρανομία, η
εγκληματικότητα, το μίσος και η παρακμή απειλούσαν τη ζωή στο σύμπαν…
Και τώρα τι κάνουμε;
Ανήμποροι να αντιμετωπίσουν την αναπόφευκτη καταστροφή του σύμπαντος οι θεοί συγκάλεσαν συμβούλιο και τότε ο θεός Βίσνου πρότεινε ένα σχέδιο. Είπε ότι για να ανακτήσουν τις δυνάμεις τους, οι θεοί θα χρειαζόταν να αναδεύσουν τον κοσμικό ωκεανό του γάλακτος έως ότου αναδυθεί το ελιξίριο της ζωής, το μαγικό νέκταρ amrita. Μόνο αφού το έπιναν θα μπορούσαν να ανακτήσουν τις δυνάμεις τους. Αυτή η μεγάλη ανάδευση του ωκεανού είναι γνωστή ως samudra manthan. Όμως, καθώς οι θεοί ήταν ανίσχυροι τώρα, έπρεπε να ζητήσουν τη βοήθεια των δαιμόνων για την ολοκλήρωση αυτού του γιγάντιου έργου.
Η συνεργασία devas και asuras
Οι θεοί και οι δαίμονες που ενδιαφέρονταν κι αυτοί φυσικά για το νέκταρ της αθανασίας συγκέντρωσαν όλων των ειδών τα βότανα και τα έριξαν στον ωκεανό του γάλακτος. Κανένα κοντάρι ωστόσο, όσο μεγάλο κι να ήταν δεν ήταν ικανό να ανακατέψει τα νερά του απέραντου ωκεανού κι έτσι αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν το τεράστιο βουνό Μάνταρα. Αλλά καθώς το βουνό εισχώρησε στον ωκεανό συνέχιζε να ολισθαίνει στα βάθη. Ο θεός Βίσνου βλέποντας το να βυθίζεται γρήγορα μεταμορφώθηκε σε μια τεράστια χελώνα και το στήριξε στην πλάτη του. Αυτή θεωρείται η δεύτερη ενσάρκωση του θεού Βίσνου και ονομάζεται Kurma (χελώνα).
Μόλις το βουνό σταθεροποιήθηκε στη μέση του ωκεανού, έδεσαν γύρω του σαν σκοινί ένα γιγάντιο φίδι, τον Βασούκι που είχε χιλιάδες μάτια και στόματα. Οι θεοί, με τρόπο κράτησαν την ουρά του ενώ οι δαίμονες κράτησαν το κεφάλι του κι άρχισαν να αναδεύουν τον ωκεανό περιστρέφοντας το βουνό. Όμως από τα στόματα του Βασούκι έβγαιναν τοξικοί καπνοί και φλόγες, που έπληξαν σιγά σιγά τους δαίμονες κι έγιναν ανίσχυροι.
Το πανίσχυρο δηλητήριο halahala
Αφού ανακάτευαν για χρόνια, το πρώτο στοιχείο που βγήκε από τον ωκεανό δεν ήταν το νέκταρ όπως περίμεναν αλλά ένα πανίσχυρο δηλητήριο το halahala. Το δηλητήριο ήταν τόσο τοξικό ώστε ολόκληρος ο κόσμος άρχισε να δηλητηριάζεται. Το halahala ήταν το πιο φαύλο και θανατηφόρο δηλητήριο του σύμπαντος και άρχισε να σκοτώνει και τις δύο πλευρές. Καθώς κανείς δεν μπορούσε να αντέξει τους δηλητηριώδεις καπνούς που αναδύονταν από το δηλητήριο, τόσο οι devas όσο και οι asuras άρχισαν να καταρρέουν λόγω ασφυξίας.
Ποιος θα πιει το δηλητήριο;
Έτρεξαν για βοήθεια στον Μπράχμα και τον Βίσνου αλλά ο τελευταίος τους είπε ότι μόνο ο Σίβα θα μπορούσε να αφομοιώσει το θανατηφόρο δηλητήριο. Έτσι και θεοί και δαίμονες πήγαν στο βουνό Kailash και παρακάλεσαν τον Σίβα για βοήθεια. Ο Σίβα για να σώσει την Δημιουργία ήπιε το δηλητήριο αλλά δεν το κατάπιε, το κράτησε στο λαιμό του ανάμεσα στο νου και την καρδιά χωρίς να δηλητηριάσει ούτε το ένα ούτε το άλλο. Ήταν τόσο ισχυρό το δηλητήριο που ο λαιμός του Σίβα έγινε μπλε γι αυτό απόκτησε και το όνομα Neelkahtha (αυτός με τον μπλε λαιμό).
Ως μέρος της θεραπείας ο γιατρός συνέστησε να μείνει άγρυπνος για μια νύχτα κι έτσι οι θεοί για να τον κρατήσουν ξύπνιο έστησαν γύρω του μια μεγάλη γιορτή με χορούς και τραγούδια. Αυτή η νύχτα είναι γνωστή ως η Μεγάλη Νύχτα του Σίβα ή Mahashivratri.
Το μαγικό ελιξίριο amrita
Η ανάδευση συνεχίστηκε και έφερε στην επιφάνεια διάφορα δώρα και θησαυρούς. Ανάμεσα τους η Kamdhenu, η αγελάδα που εκπληρώνει όλες τις επιθυμίες, η θεά της αφθονίας Lakshmi, οι νύμφες apsaras και τέλος αναδύθηκε ο γιατρός των θεών Dhanvantari που κρατούσε το δοχείο με την amrita και το βιβλίο ιατρικής που ονομάζεται Αγιουρβέδα. Μόλις βγήκε το amrita οι δαίμονες το άρπαξαν με βία και δύο από αυτούς ο Rahu και Ketu, μεταμφιεσμένοι ως θεοί άρχισαν να πίνουν το νέκταρ. Οι θεοί Ήλιος και Σελήνη κατάλαβαν το τέχνασμα και διαμαρτυρήθηκαν στον Βίσνου που με τη σειρά του έκοψε τα κεφάλια των δαιμόνων. Καθώς το θείο νέκταρ δεν είχε χρόνο να φτάσει κάτω από το λαιμό, τα κεφάλια παρέμειναν αθάνατα, αλλά το σώματα τους πέθαναν. Έτσι ο Rahu και ο Ketu μπορούν να εκδικούνται τον Ήλιο και τη Σελήνη καταπίνοντας τους κάθε χρόνο κατά τη διάρκεια της ηλιακής και σεληνιακής έκλειψης.
Η μάχη των devas και asuras
Ένας μεγάλος πόλεμος μεταξύ των θεών και των δαίμων ακολούθησε. Τέλος, ο Vishnu μεταμφιέστηκε στην σαγηνευτική Mohini που ξελόγιασε και εξαπάτησε τους δαίμονες και τους πήρε το νέκταρ amrita. Για να το σώσει ο Βίσνου έδωσε το νέκταρ στον φτερωτό άρμα του, τον Garuda. Αλλά οι δαίμονες ανέκαμψαν και ακολούθησε μάχη. Κατά τη διάρκεια της μάχης, λίγες σταγόνες του ποτού έπεσαν στις τοποθεσίες Ujjain, Nasik, Allahabad και Haridwar.
Οι σταγόνες λέγεται ότι εξάγνισαν τη γη και είναι εδώ που κάθε χρόνο οι πιστοί συρρέουν κατά χιλιάδες για να εξαγνίσουν τις αμαρτίες τους κατά τη διάρκεια μιας μεγάλης γιορτής που ονομάζεται Kumbh Mela.
Μόλις ο Garuda επέστρεψε και οι Θεοί ήπιαν το νέκταρ, έγιναν αθάνατοι ξανά. Αλλά καθώς κάποιοι δαίμονες κατάφεραν να δοκιμάσουν μερικές σταγόνες του ποτού, έγιναν και αυτοί αθάνατοι και μέχρι σήμερα συνεχίζεται η πάλη μεταξύ καλού και κακού.
