Θα ήταν μεγάλη παράλειψη να μην αναφερθούμε στις υπερτροφές της πατρίδας μας. Καλοί οι σπόροι chia, κινόα και αμάρανθου των Αζτέκων και των ‘Ινκας, εξαιρετικοί και οι σπόροι φαγόπυρου και κεχριού από Κίνα και Ιαπωνία.
Όμως η Ελληνική γη είναι γεμάτη από τρόφιμα-θαύματα πλούσια σε διατροφική αξία, που υποστηρίζουν ένα ισορροπημένο μοντέλο διατροφής, δομημένο μέσα από τη σοφία αιώνων.
Η παραδοσιακή ελληνική διατροφή δίνει έμφαση στο ελαιόλαδο, όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης, φρούτα και λαχανικά, πλούσια σε αντιοξειδωτικά, ενώ περιορίζει το κόκκινο κρέας και τα επεξεργασμένα τρόφιμα.
Δεν χρειάζεται να ταξιδέψουμε στα πέρατα της Γης για να βρούμε υπερτροφές, μπορούμε απλά να ψάξουμε γύρω μας.
Το ελαιόλαδο ή ο υγρός χρυσός κατά τον Όμηρο είναι ο πρωταγωνιστής στην Μεσογειακή διατροφή. Δρα ευεργετικά σε όλες σχεδόν τις λειτουργίες του σώματος, όταν καταναλώνεται ωμό και έχει οξύτητα κάτω από 0,8%. Προστατεύει το καρδιαγγειακό σύστημα, μειώνει την αρτηριακή πίεση και συμβάλλει στην πρόληψη εγκεφαλικών επεισοδίων. Μειώνει τον κίνδυνο κατάθλιψης και ρυθμίζει τα επίπεδα χοληστερόλης. Προστατεύει απο την νόσο του Αλτσχάιμερ, έχει αντιγηραντικές ιδιότητες, και επιδρά θετικά στην ανάπτυξη του κεντρικού νευρικού συστήματος.
Το δίκταμο είναι ενδημικό φρύγανο της Κρήτης με φαρμακευτικές ιδιότητες γνωστές από την αρχαιότητα. Φυτρώνει σε απότομες πλαγιές φαραγγιών και χαραδρών και σε απόκρημνους παραλιακούς βράχους. Στην Κρήτη συνηθίζουν να το προσφέρουν σαν ρόφημα. Χρησιμοποιείται παραδοσιακά ως αντιαιμορραγική και επουλωτική ουσία. Έχει δράση αντισηπτική και αντισπασμωδική. Χρησιμοποιείται για την επούλωση των τραυμάτων, ως καταπραϋντικό του πεπτικού συστήματος, κατά της γρίπης και του κρυολογήματος. Ανακουφίζει από πονοκεφάλους, στομαχικές διαταραχές, πονόδοντους και αποστήματα, ενώ βοηθά στην καλή πέψη. Το μάσημα των φύλλων του σταματά την κακοσμία του στόματος.
Το δίκοκκο σιτάρι ή Ζέα προέρχεται από τη λέξη ΄Ζείδωρος΄που σημαίνει αυτός που δωρίζει ζωή. Η πόλη της Αθήνας ονομαζόταν Ζείδωρος γιατί τα εδάφη της χάριζαν το ντόπιο δημητριακό. Η μαρίνα της Ζέας στον Πειραιά, πήρε το όνομα της από το ότι εκεί διακινούνταν η Ζέα προς τα άλλα λιμάνια. Η συστηματική καλλιέργεια του άρχισε να περιορίζεται σταδιακά από τις αρχές του 1900 έναντι άλλων ποικιλιών σιταριού που ήταν πιο συμφέρουσες. Όμως τα τελευταία 5 χρόνια αυξάνεται το ενδιαφέρον για καλλιέργεια της σε Πελοπόννησο, Θεσσαλία και Βόρειο Ελλάδα. Το αλεύρι Ζέας έχει μικρότερη ποσότητα γλουτένης και μεγαλύτερη ποσότητα πρωτεϊνης, μαγνησίου και φυτικών ινών, σε σχέση με τις υπόλοιπες ποικιλίες σιταριών.
Η μαστίχα Χίου αποτελεί έναν μοναδικό θησαυρό που παράγεται μόνο στο νότιο τμήμα της Χίου και πουθενά αλλού! Είναι γνωστή από την αρχαιότητα για το ξεχωριστό της άρωμα αλλά και τις θεραπευτικές της ιδιότητες. Υπήρξε η πρώτη φυσική τσίχλα στον κόσμο, πολύτιμη για τον καθαρισμό και την λεύκανση των δοντιών. Πρόκειται για αρωματική φυσική ρητίνη που εξάγεται από το μαστιχοφόρο σκίνο. Περιέχει ουσίες με αντιφλεγμονώδη, αντιοξειδωτική, αντιμικροβιακή δράση. Αρωματίζει τρόφιμα, γλυκίσματα και αποτελεί ιδανικό φυσικό συντηρητικό. Το μαστιχέλαιο χρησιμοποιείται στην ιατρική, φαρμακευτική, ορθοδοντική και αρωματοποιία.
Στην Κρήτη σήμερα υπάρχει το μεγαλύτερο φυσικό δάσος με χαρουπιές στην Ευρώπη, το χαρουπόδασος των Τριών Εκκλησιών. Το χαρούπι τρώγεται ευχάριστα ωμό, επειδή είναι γλυκό, αρωματικό και τραγανό. Συνήθως χρησιμοποιείται σαν υποκατάστατο της σοκολάτας αλλά έχει τη δική του μοναδική γεύση. Αν και πλούσιο σε σάκχαρα, έχει πολύ λίγες θερμίδες και λιπαρά, ενώ δεν περιέχει γλουτένη ούτε καφείνη. Μπορεί μάλιστα να αντικαταστήσει το τσάι ή καφέ σε όσους κάνουν ομοιοπαθητική. Περιέχει ασβέστιο, μαγνήσιο, σίδηρο, φώσφορο, κάλιο και βιταμίνες Α, Β1, Β2 και D. Η λαϊκή ιατρική προτείνει αφέψημα από κοπανισμένα χαρούπια για τα παιδιά που ταλαιπωρούνται από βρογχίτιδα η κοκκίτη. Το χαρουπόμελο είναι ένα παχύρευστο υγρό που παράγεται όταν βράζει το χαρούπι. Το χαρουπάλευρο παράγεται από το άλεσμα των χαρουπιών. Πρόκειται για αλεύρι με ευχάριστη, γλυκιά γεύση με το οποίο παρασκευάζεται ψωμί, μπισκότα, κέικ και παξιμάδια. Τα παρασκευάσματα με χαρουπάλευρο έχουν έντονο σκούρο καφέ χρώμα, σαν αυτό της σοκολάτας. Η ακατέργαστη σκόνη χαρουπιού απευθύνεται σε όσους προτιμούν τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα, και προκύπτει απο το άλεσμα και ψήσιμο (κάτω από 100 βαθμούς) των αποξηραμένων λοβών του χαρουπιού χωρίς τους σπόρους του. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί στη παρασκευή συνταγής που ζητά σοκολάτα ή κακάο, αντικαθιστώντας τα με την ίδια ακριβώς ποσότητα.
Ο κρόκος Κοζάνης έχει βαθύ σκούρο κόκκινο χρώμα και μυρωδιά αρκετά χαρακτηριστική έως έντονη. Είναι από τα πιο γνωστά καλλιεργούμενα αρωματικά και φαρμακευτικά φυτά της Ελλάδας και σημαντικό εξαγώγιμο προϊόν. Κυκλοφορεί στην αγορά ως υγροσκοπική μάζα από νήματα που προέρχονται από τα αποξηραμένα στίγματα των λουλουδιών και σε μορφή σκόνης, που προέρχεται από το άλεσμα των νημάτων. Η εγχώρια παραγωγή κρόκου κατατάσσει την Ελλάδα στην πρώτη τριάδα των παραγωγών χωρών παγκοσμίως. Φυτεύεται το καλοκαίρι και κάθε φθινόπωρο, αφαιρούν με το χέρι τα πολύτιμα στίγματα του λουλουδιού και τα αποξηραίνουν προσεκτικά. Απαιτούνται περίπου 5000 στίγματα για να προκύψουν 100 γραμμάρια κόκκινου κρόκου. Γι΄αυτό και είναι από τα ακριβότερα μπαχαρικά στον κόσμο και το καλύτερο ποιοτικά. Η παγκόσμια επιστημονική κοινότητα θεωρεί τον κρόκο Κοζάνης φάρμακο-θησαυρό για την υγεία, καθώς έχει χρησιμοποιηθεί με επιτυχία για τη θεραπεία πολλών ασθενειών: του καρδιαγγειακού συστήματος, γυναικολογικών και οφθαλμιατρικών παθήσεων, ενώ τελευταίες μελέτες αποδεικνύουν τη χρησιμότητα του στην καταπολέμηση του άγχους, της κατάθλιψης, στην ενίσχυση της μνήμης αλλά και στην αντιμετώπιση νευροεκφυλιστικών παθήσεων όπως άνοια, νόσος Parkinson και νόσος Alzheimer.
Δεν θα μπορούσαν να ήταν μόνο αυτά! Η συνέχεια σε επόμενο άρθρο!
Βιβλιογραφική πηγή: Υπερτροφές της Ελληνικής Γης , Δρ Δέσποινα Κατσώχη
Οδηγός διατροφικής θεραπείας, Αννα Κανέλλου
Namaste